Analyse vertekeningseffecten bij de totale kosten

In dit werkblad moet voor maximaal tien verschillende producten het vertekeningseffect worden geanalyseerd dat optreedt in de toeslagcalculatie door het gebruik van een opslag op de directe kosten als verdeelsleutel.

In deze analyse wordt eerst per kostencategorie een vergelijking gemaakt van (directe en indirecte) kosten per stuk uit de ABC-calculatie enerzijds en de toeslagcalculatie anderzijds. Daarna wordt een vergelijking gemaakt van de totale kostprijs per eenheid product bij beide methoden.

In deze werkbladen hoeven geen gegevens te worden ingevuld. Deze noodzakelijke gegevens worden door koppelingen automatisch overgenomen uit de werkbladen Berekening kostprijs per stuk met behulp van een gedifferentieerde toeslagcalculatie en Berekening kostprijs per stuk met behulp van een ABC-calculatie.

In werkblad Analyse van de vertekeningseffecten bij de totale kosten (08-totaal vert.effect) worden de volgende resultaten getoond:

In de rijen 21, 28, 35, 42 en 49 worden de kostenvertekeningen weergegeven (per eenheid eindproduct) die optreden bij de traditionele toeslagcalculatie, in tegenstelling tot de exactere ABC-calculatie.

Een positieve verschilwaarde betekent:

• de indirecte kosten per stuk op basis van de toeslagcalculatie zijn hoger dan de activiteitgerelateerde en overige indirecte kosten per stuk op basis van de ABC-calculatie;
• in de toeslagcalculatie zijn voor het betreffende product te hoge indirecte kosten toegerekend.

Een negatieve verschilwaarde betekent echter:

• de indirecte kosten per stuk op basis van de toeslagcalculatie zijn lager dan de activiteitgerelateerde en overige indirecte kosten per stuk op basis van de ABC-calculatie;
• in de toeslagcalculatie zijn voor het betreffende product te lage indirecte kosten toegerekend.

Uit de analyse blijkt:

• product A1, B2 en C3 krijgen bij toepassing van de toeslagcalculatiemethode te weinig indirecte kosten toegerekend (allemaal negatieve afwijkingen op rij 49 en 50);
• product D4 is daar de dupe van, dit product krijgt te veel indirecte kosten toegerekend (+ € 30,44). De kostprijs van dit product is 21,5% hoger dan bij toepassing van ABC-calculatie. De te hoge toerekening van indirecte kosten doet zich voor bij alle kostencategorieën;
• absoluut gezien is de vertekening het grootst bij product C3 (€ 310,22 te weinig indirecte kosten toegerekend). Dit wordt met name veroorzaakt bij de productiekosten (een vertekening van –  228,33). Bij nadere beschouwing blijkt dat de vertekening optreedt bij de fabricagekosten (– € 229,10) en niet bij de materiaalkosten (+ € 0,77);
• bij product A1 vindt de vertekening met name plaats bij de verkoopkosten (– € 24,36) en in mindere mate bij de productiekosten (– € 9,61).