Koop call-opties

Ondernemingen worden geconfronteerd met valutarisico's door schommeling in wisselkoersen. Daarbij maken we onderscheid in:

• Het transactierisico
  Dit ontstaat als het gevolg van transacties in buitenlandse valuta. Het risico heeft een rechtstreeks effect op het resultaat door de verandering van een of meerdere valutawaarden.
• Het structureel of economisch risico
  Dit is het risico dat ontstaat als gevolg van de structuur en omzet van de bedrijfsactiviteiten van een onderneming. Dit is het geval als een groot deel van de import en/of export in vreemde valuta luidt.
• Het translatierisico
  Dit is de verandering van de waarde van een onderneming als gevolg van een verandering in de koers doordat bijvoorbeeld deelnemingen in vreemde valuta worden gewaardeerd.

Voordat tot externe afdekking van valutarisico's wordt besloten, is het zaak om toch vooral eerst de zaken 'intern' op orde te hebben. Voorbeelden van interne maatregelen zijn:

• Screening toeleveranciers en afnemers
  Wordt veel met toeleveranciers gewerkt die niet factureren in euro's, dan valt het te overwegen om over te stappen op leveranciers die dit wel doen. Dit is vooral van belang voor ondernemingen die zelf hoofdzakelijk in euro's factureren.
  De euro heeft overigens al veel van de bestaande valutarisico's doen verdwijnen.
• Vermindering leverancierskrediet buitenlandse afnemers
  Valutarisico vermindert evenredig door leverancierskrediet – dat luidt in vreemde valuta – te beperken. Hiermee wordt immers de tijdspanne beperkt waarover valutarisico wordt gelopen.
• Vereffening van onderlinge betalingen tussen moeder- en dochtermaatschappij(en) zodat uiteindelijk alleen nog maar over de nettoschuld of vorderingpositie valutarisico wordt gelopen.

Bij externe afdekking kunnen valutarisico's beperkt worden door inzet van instrumenten als:

• valutatermijncontracten;
• geldmarktinstrumenten;
• valutaopties;
• valutaswaps.

Valutaopties

Voor de prijsvorming van valutaopties verwijzen we naar Opties Algemeen, waar we bekeken hoe de prijs van verschillende soorten opties tot stand komt.

Vooral van belang is het verband tussen de prijsontwikkeling van de onderliggende waarde(n) en anderzijds de prijsontwikkeling van:

• de long call (de positie van de koper van de call);
• de short call (de positie van de verkoper/schrijver van de call);
• de long put (de positie van de koper van de put);
• de short put (de positie van de verkoper/schrijver van de put).

Valutaopties

Handel in valutaopties vindt onder andere plaats op de Euronext Amsterdam Derivatives Market en wordt doorgaans uitgedrukt in een prijs per 10.000 geldeenheden.

Opties worden echter ook in belangrijke mate 'buiten beurs' ('out-the-counter') verhandeld.

Een valutaoptie bevat het recht om een bepaalde valuta te kopen (calloptie) of te verkopen (putoptie) tegen een vastgestelde koers. Bij de koop of verkoop moet een bepaalde premie worden betaald. De verkoper verbindt zich ertoe het overeengekomen bedrag in deviezen tegen de vastgestelde prijs:

• te leveren, bij uitoefening van een calloptie;
• te kopen, bij uitoefening van een putoptie.

Valutaopties bieden bescherming tegen ongunstige koersontwikkelingen, maar laten tegelijk de mogelijkheid open om te profiteren van een gunstig koersverloop. Opties kunnen bijvoorbeeld interessant zijn bij internationale aanbestedingen waarbij men niet zeker is van gunning en waarbij koersschommelingen een negatieve invloed kunnen hebben op de rentabiliteit van de aanbesteding.

Op 1 maart bestelt importeur A voor 1,1 miljoen dollar (USD) aan materialen in de VS. De factuur moet over drie maand worden betaald, op 1 juni. Momenteel noteert de EUR/USD 1,2. Indien de waarde van de dollar echter stijgt, zal de importeur meer euro's voor het materiaal moeten betalen. Het bedrijf wenst zich in te dekken tegen een stijging van de dollar, maar wenst ook te profiteren van een eventuele daling van de dollar.

Oplossing: het bedrijf koopt callopties met volgende kenmerken:

• omvang van het totaalcontract 1,1 miljoen dollar;
• opgebouwd uit 110 deelcontracten van 10.000 dollar (factor = 1,1 miljoen/10.000);
• optiepremie € 25 per deelcontract bij uitoefenprijs EUR/USD 1,2 op vervaldatum (1 juni);
• huidige koers (eveneens) EUR/USD 1,2 of USD/EUR 0,83333.

In de periode tussen de koop en de afloop van de calloptie op 1 juni kan de wisselkoers het volgende gaan doen:

Resultaat_1

De wisselkoers van de dollar gaat stijgen, hetgeen wil zeggen dat we minder dollars per euro krijgen. In het werkblad Koop call_opties_1 is dit het geval en daalt de koers EUR/USD van 1,20 naar 1,19.

Dit betekent dat de waarde van de calloptie in waarde toeneemt van nihil (B10) tot € 70,03 (C10). Voor 110 (deel)contracten betekent dit in totaal € 7.703,08 (C15). Na aftrek van de betaalde premie van 110 maal € 25 ofwel € 2.750 (B14) resteert een positief resultaat van € 4.953,08 (C16).

Vice versa moet de verkoper/schrijver hetzelfde bedrag als verlies nemen.

Resultaat_2

De wisselkoers van de dollar blijft in het werkblad Koop call_opties_2 op hetzelfde niveau van 1,20. Dit betekent dat de waarde van de calloptie nihil blijft (C10 en C15). Na aftrek van de betaalde premie van 110 maal € 25 ofwel € 2.750 (B14) resteert een negatief resultaat van € 2.750, ter grootte van de betaalde premie (C16). De verkoper/schrijver mag dit bedrag als winst bijschrijven.

Resultaat_3

De wisselkoers van de dollar daalt in het werkblad Koop call_opties_3 naar een niveau van 1,21 omdat de dollar goedkoper wordt. Ook in dit geval blijft de waarde van de calloptie nihil (C10) en (C15). Na aftrek van de betaalde premie van 110 maal € 25 ofwel € 2.750 (B14) resteert een negatief resultaat van € 2.750, ter grootte van de betaalde premie (C16). Het niveau van € 2.750 markeert tevens het maximale verliesniveau voor de koper dan wel het maximale winstniveau van de verkoper, ook als het tot verdere koersdaling was gekomen.

Resultaat_4

Tot slot hebben we met de functie Doelzoeker (via Extra – Doelzoeken) het wisselkoersniveau gezocht waarbij sprake is van een neutrale situatie, waarbij noch de verkoper noch de koper verlies of winst behaalt (C16 = 0).

In het werkblad Koop call_opties_4 blijkt dit het geval bij een wisselkoers van precies 1,19641.

Bij de berekening in de sheets zijn we uitgegaan van de volgende formules: